Page 53 - VacationistJun19
P. 53
ชลมารคคือ ทางน�้า โดยจัดขบวนทัพแบบพยุหยาตราโบราณ ที่มี พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว นั้นโปรดให้จัดขบวนเสด็จฯ เลียบ
ขบวนช้าง ม้า ในทางบกและเรือพระที่นั่ง เรือต่างๆ เป็นขบวนใน พระนครสถลมารค ประกอบด้วย ขบวน ๔ ตอนประกอบด้วย ๑.
ทางน�้า พร้อมด้วยเครื่องประกอบพระบรมราชอิสริยยศกษัตริย์ - เสนากรมต่างๆ เดิน ๘ สาย น�าหน้า - ๒. ขบวนหลวง - ๓. เสนา
ตามราชประเพณีโบราณ ดังปรากฏในภาพเขียนวัดประดู่ทรงธรรม กรมต่างๆ ขบวนหลังเดิน ๘ สาย ๔. ขบวนเจ้านายทรงม้า และ
และภาพสลักในปราสาทนครวัด ซึ่งมีภาพขบวนใหญ่โตมโหฬาร เสนาบดีนั่งเสลี่ยง หรือแคร่ตามบรรดาศักดิ์ตามเสด็จจนสุดขบวน
มาก ถึงกับมีขบวนทัพของเมืองอื่นๆ มาร่วมขบวนด้วย ก่อนถึงวันเสด็จฯ เลียบพระนครนั้นเจ้าพนักงานจะแต่งถนนหรือ
ในสมัยรัตนโกสินทร์ยังรักษาแบบแผนเช่นเดิมแต่ลดขนาดให้ เส้นทางด้วยการโรยทรายหรือ “เกลี่ยทรายราบรื่น” สองข้างทาง
เหมาะสมกับจ�านวนขุนนางและการสร้างพระนครใหม่ ในรัชกาล นั้นปักฉัตรเบญจรงค์ ๗ ชั้น กั้นราชวัติ ผูกต้นกล้วย อ้อย และธง
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ พระองค์ทรง กระดาษเรียงรายเป็นระยะ มีปี่พาทย์ กลองแขก เครื่องประโคม
เปลี่ยนให้การเสด็จฯ เลียบพระนครนั้นนอกจากประกาศแสนยานุภาพ และตั้งร้านน�้าไว้บริโภคทุกระยะ บริเวณหัวถนนมีกรมอาสาหก
แล้วให้เป็นการเสด็จฯ ไปทรงนมัสการพระรัตนตรัยตามพระอาราม เหล่าตั้งกระโจมหอกจุกช่องทุกแห่ง โดยให้ไพร่ฟ้าข้าแผ่นดิน
หลวง ที่ส�าคัญโดยทางสถลมารค และทางชลมารคด้วย โดยให้ราษฎร เฝ้าฯ แสดงความจงรักภักดีถวายไปตลอดเส้นทาง ส�าหรับเมื่อ
ได้เฝ้าฯ ชมพระบารมีทั้งทางฝั่งพระนครและฝั่งธนบุรี ในการนี้ วันที่ ๕ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ ขบวนพยุหยาตราทางสถลมารค
พระองค์ทรงเปลี่ยนธรรมเนียมการเข้าเฝ้าฯ ให้ราษฎรสามารถชม เลียบพระนครในรัชกาลปัจจุบันจัดเพียง ๓ ขบวน ได้แก่ ขบวนน�า
พระบารมี ไม่ต้องปิดประตูบ้านเรือนเมื่อขบวนเสด็จฯ ผ่านเหมือน ขบวนพระบรมราชอิสริยยศ และขบวนหลัง ใช้ก�าลังพล ๑,๒๘๖ นาย
อย่างแต่ก่อนมา จึงเกิดธรรมเนียมการตั้งเครื่องบูชาสักการะจาก ซึ่งมีความสง่างามสมพระเกียรติยศที่มีสีสันสวยงามหาชมได้
ราษฎรเมื่อขบวนเสด็จฯ ผ่านนับแต่นั้นมา รัชกาลพระบาทสมเด็จ ยาก
www.VacationistMag.com June 2019 | Vacationist | 53
