Page 62 - Vacationist Nov17

0
06262

SIAM
SIAM
PARADISE
PARADISE
Story & Photo by
Story & Photo by
Paladisai
Paladisai
Sitthithanyakij
Sitthithanyakij
Vacationist
November 2017

สีสัน...“พระเมรุมาศ” มิติจักรวาลบนโลก

คัมภีร์โลกศาสตร์ที่รู้จักกันดีในสังคมไทยนั้น คือ
“ไตรภูมิกถา” หรือ “ไตรภูมิพระร่วง” พระราชนิพนธ์
ในพระมหาธรรมราชาที่ ๑ หรือพญาลิไท แห่งสุโขทัย ได้
พระราชนิพนธ์ขึ้นในปี พ.ศ. ๑๘๘๘ อีกเล่มคือ “ไตรภูมิ
โลกวินิจฉัย” ที่พระยาธรรมปรีชา (แก้ว) แต่งขึ้นในปี พ.ศ.
เดือนพฤศจิกายน พระเมรุมาศ ณ มณฑลท้องสนามหลวงนั้นได้เปิด ๒๓๔๕ ช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ซึ่งมีการเขียนภาพคือ
ด้วยให้เรียนรู้งานศิลปกรรมของช่างศิลปไทยในคติความเชื่อเรื่องไตรภูมิ “สมุดภาพไตรภูมิ” อีกหลายฉบับ จนนิยมที่จะเขียนภาพ
หรือจักรวาลในพระพุทธศาสนา ด้วยพระเมรุมาศองค์นี้ถือว่าสุดยอดของงาน จิตรกรรมไว้ที่ผนังโบสถ์วิหารให้รู้ว่าไตรภูมิ ซึ่งแปลว่า
ศิลปกรรมที่ท�าให้ทุกคนเห็นภาพเขาพระสุเมรุและปริมณฑลแห่งภพภูมิทั้งสามโลก “๓ โลก” นี้มีโลกของสวรรค์ มนุษย์ นรก รวม ๓ โลกเป็น
ให้ปรากฏขึ้นบนแผ่นดินนี้ หลายคนคงรับรู้จากวรรณคดีเรื่องไตรภูมิ คือ กามภูมิ ๑ จักรวาล
รูปภูมิ และอรูปภูมิ อันเป็นต้นก�าเนิดของจินตภาพที่แสดงสถานะชีวิตของสรรพสัตว์ ไตรภูมิพระร่วงเป็นวรรณกรรมทางพุทธศาสนาที่กล่าว
รวมทั้งรูปพรรณสัณฐานและองค์ประกอบของโลกสัณฐาน ดังปรากฏในภาพสลัก ถึงภูมิทั้งสามคือ กามภูมิ ๑๑ รูปภูมิ ๑๖ และอรูปภูมิ ๔
และจิตรกรรมเล่าเรื่องพุทธประวัติ เรื่องชาดก เรื่องนรกสวรรค์และวิมานของเทวดา มีเนื้อหาพรรณนาถึงที่อยู่ ที่ตั้ง และการเกิดของมนุษย์
ในโลกไตรภูมิในพุทธสถานหลายแห่ง ล้วนเป็นศิลปกรรมที่สร้างจักรวาลวิทยา วิชา สัตว์นรก เปรต อสุรกาย และเทวดา ที่ตั้งเหล่านี้ มีเขา
ที่ว่าด้วยโลกธาตุอันมีขอบเขตที่กว้างไกลผ่านงานศิลปกรรม ประติมากรรมและ พระสุเมรุเป็นหลัก เขาพระสุเมรุนั้นตั้งอยู่ท่ามกลางจักรวาล
วรรณคดีมาตลอด ซึ่งมีคัมภีร์ทางพุทธศาสนาที่รู้จักกันว่า “โลกศาสตร์ซึ่งมีต�ารา มีทิวเขาและทะเลล้อมรอบ ในศาสนาพราหมณ์และ
“โลกบัญญัติ” “โลกทีปกสาร” “จักกวาฬทีปนี” และ “โลกุปปัตติ” เป็นต้น พระพุทธศาสนา ถือเป็นภูเขาที่เป็นหลักของโลก ตั้งอยู่

www.VacationistMag.com